سپتیک تانک چگونه فاضلاب را تصفیه می‌کند؟

سپتیک تانک یکی از ساده‌ترین و رایج‌ترین سیستم‌های تصفیه فاضلاب در مناطق مسکونی، ویلایی و مناطق دور از شبکه فاضلاب شهری است. عملکرد آن بر اساس فرآیندهای ته‌نشینی، تجزیه بیولوژیکی و جداسازی فازها انجام می‌گیرد. فاضلاب تولید شده در یک ساختمان از طریق لوله‌کشی وارد سپتیک تانک می‌شود. در این مرحله فرآیند ته ‌نشینی آغاز می‌شود. مواد جامد سنگین مانند فضولات و ذرات معلق به کف مخزن سقوط کرده و لایه‌ای از لجن تشکیل می‌دهند. در مقابل مواد سبک‌تر نظیر روغن و چربی‌ها به سطح مخزن آمده و لایه‌ای از کف ایجاد می‌کنند.

این جداسازی فیزیکی اولیه نقش مهمی در کاهش بار آلودگی دارد. در مرحله‌ی دوم باکتری‌های بی‌هوازی به ‌صورت طبیعی در فاضلاب وجود دارند. این باکتری‌ها شروع به تجزیه‌ی مواد آلی موجود در لجن و کف می‌کنند. این فرآیند بدون حضور اکسیژن انجام می‌شود و باعث تبدیل بخشی از لجن به گازهایی مثل متان، دی‌اکسید کربن و سولفید هیدروژن می‌گردد. این تجزیه بیولوژیکی به کاهش حجم لجن و میزان آلودگی کمک می‌کند. گر چه این تصفیه به اندازه روش‌های پیشرفته کامل نیست؛ اما تا حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد بار آلودگی فاضلاب را کاهش می‌دهد.

تفاوت سپتیک تانک با چاه جذبی چیست؟

وقتی صحبت از دفع فاضلاب در ساختمان‌های بدون دسترسی به شبکه فاضلاب شهری می‌شود، راه‌های مختلفی وجود دارد. سپتیک تانک و چاه جذبی رو راهکار مناسب برای دفع فاضلاب در محیط‌های مختلف هستند. چاه جذبی تنها نقش دفن کننده فاضلاب را دارد. فاضلاب خام مستقیماً وارد چاه می‌شود و به‌ مرور جذب خاک می‌گردد. اگر خاک منطقه جذب ‌پذیر نباشد یا سطح آب زیر زمینی بالا باشد، چاه به ‌سرعت پر می‌شود.

این امر موجب انتشار بوی نامطبوع، آلودگی آب زیر زمینی و حتی نشست زمین می‌شود. این یعنی شما با دردسرهای مکرر، هزینه‌های تخلیه و نگرانی همیشگی مواجه هستید. در مقابل سپتیک تانک هوشمندتر عمل می‌کند. این مخزن ابتدا فاضلاب را ته ‌نشین و مواد آلی را تجزیه می‌کند. سپس مایع زلال‌تر را برای جذب نهایی به چاه یا زمین هدایت می‌کند. کاهش شدید آلودگی، افزایش عمر چاه جذبی و محیطی سالم‌تر از مزایای سپتیک تانک است.

چرا سپتیک تانک‌ها چند محفظه‌ای تولید می‌شوند؟

سپتیک تانک‌ها به‌صورت چند محفظه‌ای طراحی می‌شوند تا فرآیند تصفیه فاضلاب به شکل مؤثرتری انجام شود. در یک سپتیک تانک تک‌ محفظه‌ای، فاضلاب ورودی، ته ‌نشینی، تجزیه بی‌هوازی و خروج همگی در یک فضا اتفاق می‌افتند. این موضوع باعث می‌شود زمان ماند کاهش یابد و ذرات معلق فرصت کافی برای ته‌ نشینی نداشته باشند. در مقابل سپتیک تانک‌های دو یا سه ‌محفظه‌ای با جداسازی مراحل، کارایی بالاتری دارند.

جنس بدنه سپتیک تانک

جنس بدنه سپتیک تانک‌ها نقش مهم در دوام، کارایی و ایمنی سیستم تصفیه فاضلاب دارد. موادی مانند بتن، پلی ‌اتیلن، فایبرگلاس و فلز برای تولید سپتیک تانک‌ها به کار می‌روند؛ اما هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. در سال‌های اخیر استفاده از مواد پلی اتیلن و فایبرگلاس در تولید مخازن، لوله و قطعات کولینگ تاور مثل قطره گیر برج خنک کننده بسیار رایج شده است. این متریال‌ها در برابر هر نوع مواد شیمیایی و آسیب مقاوم هستند. در ادامه به معایب و مزایای هر نوع سپتیک تانک اشاره می‌کنیم:

سپتیک تانک بتنی

در نگاه اول سپتیک تانک بتنی به علت ساختار مستحکم و ماندگار بالا، انتخابی مطمئن به نظر می‌رسد؛ اما پشت این ظاهر مقاوم، مشکلاتی نهفته است. ترک خوردگی در اثر نشست زمین یا انجماد و ذوب مکرر یکی از معایب جدی این نوع سپتیک‌ها است. علاوه ‌بر این نفوذ فاضلاب از درزها یا بدنه‌ی ترک ‌خورده موجب آلودگی شدید خاک و آب‌های زیر زمینی می‌شود. هزینه حمل و نصب این سپتیک تانک‌ها بسیار بالا است؛ زیرا وزن سنگینی دارند.

سپتیک تانک پلی اتیلن

اگر به دنبال یک سیستم تصفیه فاضلاب و جایگزین سپتیک بتنی هستید، سپتیک تانک پلی‌اتیلن گزینه‌ای بی‌نظیر است. این نوع سپتیک تانک به دلیل سبک بودن و قابلیت حمل آسان، هزینه‌های نصب را به‌ شدت کاهش می‌دهد. بر خلاف سپتیک تانک‌های بتنی، پلی ‌اتیلن در برابر خوردگی و رطوبت مقاوم است. به همین دلیل آنها عمر طولانی‌تری دارند. این ویژگی به معنای نیاز کمتر به تعمیر و نگهداری است که در نهایت باعث صرفه ‌جویی در هزینه‌ها می‌شود.

سپتیک تانک فایبرگلاس

علاوه بر سپتیک تانک پلی اتیلن، می‌توانید سپتیک تانک فایبرگلاس را نیز تهیه کنید. این نوع سپتیک تانک همانند مدل قبلی از طول عمر بالایی برخوردار است؛ زیرا در برابر نور خورشید، تغییرات دما، ترک و سایر عوامل آسیب زا مقاوم است. این نوع سپتیک تانک وزن سبکی دارد. بنابراین حمل و نقل آن آسان و کم هزینه است. بر خلاف بتن، فایبرگلاس در برابر ترک ‌خوردگی و آسیب‌های ناشی از فشار و ضربه بسیار مقاوم است.

ضخامت دیواره‌ها در سپتیک تانک‌های پلی اتیلنی و بتنی

ضخامت دیواره‌های سپتیک تانک‌های پلی‌اتیلن معمولاً بین 8 تا 12 میلی‌متر متغیر است. این ضخامت به دلیل ویژگی‌های پلی ‌اتیلن مانند مقاومت در برابر خوردگی و فشار مناسب است. البته ضخامت ممکن است بسته به اندازه و نوع طراحی تانک تغییر کند. در سپتیک تانک‌های بتنی ضخامت دیواره‌ها معمولاً بیشتر است و میانگین بین 15 تا 25 سانتی‌متر قرار دارد. ضخامت دیواره‌ها در هر دو نوع سپتیک تانک به عواملی مانند نوع خاک، شرایط آب ‌و هوایی و فشار وارده بستگی دارد.

نوع درپوش بازدید و سیستم تهویه چگونه طراحی می‌شود؟

در طراحی سپتیک تانک‌ها، نوع درپوش بازدید و سیستم تهویه از اهمیت زیادی برخوردار است. این اجزا نقش حیاتی در عملکرد صحیح، ایمنی و نگهداری سپتیک تانک دارند. درپوش‌های بازدید برای دسترسی به سپتیک تانک جهت بررسی و نگهداری استفاده می‌شوند. آنها از نفوذ آلودگی، گازهای سمی و آب باران جلوگیری می‌کنند. معمولاً درپوش‌های بازدید از متریال مقاوم مثل پلی اتیلن تولید می‌شوند و مقاوم در برابر فشارهای داخلی و خارجی هستند.

 این درپوش‌ها به راحتی باز و بسته می‌شوند؛ اما در عین حال محکم و مقاوم هستند. سیستم تهویه در سپتیک تانک‌ها برای جلوگیری از تجمع گازهای مضر مثل گاز متان و سولفید هیدروژن ضروری است. این گازها در اثر تجزیه فاضلاب تولید می‌شوند و ممکن است خطرناک باشند. معمولاً سیستم تهویه به ‌صورت لوله‌ای از جنس پلی اتیلن است که از بالای سپتیک تانک به بیرون هدایت می‌شود. این لوله‌ها باید به ‌اندازه کافی بلند باشند تا گازها را از سطح زمین دور کنند.